DharayaTH

  สิ่งที่พระพุทธเจ้าทรงมุ่งหมายแท้จริง ก็คือ ให้พุทธศาสนิกชนตั้งใจปฏิบัติตามคำสอนของพระองค์ คือเอาธรรมนั่นเองไปปฏิบัติ เพื่อให้เกิดผลดีแก่ชีวิตของตนเอง อันเนื่องไปด้วยกันกับสังคม เพราะแท้จริงแล้วพระพุทธเจ้าไม่ได้ทรงต้องการวัตถุสิ่งของอะไรที่เราเอาไปบูชาด้วยซ้ำ มันเป็นการแสดงน้ำใจของเราเอง แล้วมองให้ลึกลงไป การแสดงน้ำใจอย่างจริงจัง ก็คือ ต้องคิดได้ว่า พระองค์ทรงหวังดีต่อเราแล้วนี่ จึงทรงสอนให้เราปฏิบัติ ให้เราทำความดีอันนั้นอันนี้ เราก็เอาความดีนั้นไปทำ นี่คือบูชาแท้จริง เพื่อจะให้การบูชาด้วยอามิสนั้น มีความหมายขึ้น อย่างน้อยคนก็ทำอามิสบูชากันเรื่อย ท่านก็หาทางที่จะทำให้อามิสบูชานี้ไปเชื่อมกับปฏิบัติบูชาได้ง่ายขึ้น ก็เลยมีการให้ความหมายสำหรับเครื่องบูชาแต่ละอย่างๆนั้นด้วย อย่างไรก็ตาม ความหมายเหล่านี้ ให้ถือว่าเป็นมติของนักปราชญ์ ซึ่งไม่จำเป็นต้องตายตัว ให้ถือว่าเป็นเพียงการหาความหมายให้แก่สิ่งเหล่านี้ เพื่อจะได้มีทางคิดเชื่อมอามิสต่อไปหาธรรม ที่จะทำให้เกิดผลในทางปฏิบัติให้ได้ ในปัจจุบันคนส่วนมากมักจะบูชาด้วยธูป เทียน ดอกไม้ เป็นหลัก ซึ่งแต่ละอย่างนี้ก็มีความหมายที่ต่วกันออกไปมีมติหนึ่ง

  สำหรับชาวพุทธแล้ว คงไม่มีใครไม่เคยถวายสังฆทาน เพราะการถวายปัจจัยให้พระสงฆ์ถือเป็นการสร้างบุญสร้างกุศลให้ตัวผู้ทำ อีกทั้งยังช่วยให้จิตใจสงบอีกด้วย แต่ถึงอย่างนั้นก็ตาม ไม่ใช่ว่าเราจะนำสิ่งของต่าง ๆ ไปมอบให้พระสงฆ์ได้เลย ทั้งนี้เราควรทำตามวิธีปฏิบัติที่สืบต่อกันมายาวนาน รวมถึงเลือกสิ่งที่ของที่มีความจำเป็นต่อพระสงฆ์ให้มากที่สุด ตามขั้นตอนดังต่อไปนี้ เตรียมของที่จะถวายสังฆทาน ตามปกติแล้วเราจะเลือกซื้อถังสังฆทานที่ถูกจัดเป็นชุดตามร้านร้าน สังฆภัณฑ์  ซึ่งบางร้านก็บรรจุของน้อย หรือนำของที่ไม่ได้คุณภาพมบรรจุใส่ถัง บางอย่างก็ค้างนานจนหมดอายุการใช้งาน ทำให้พระไม่สามารถนำไปใช้ได้ มีแต่ต้องทิ้งให้เสียของ ดังนั้นหากมีเวลา การจัดเตรียมของเองจึงเป็นทางเลือกที่ดีกว่า โดยเฉพาะสิ่งของต่อไปนี้ที่มีความจำเป็นต่อพระสงฆ์มาก แต่น้อยครั้งนักที่ถูกบรรจุอยู่ในถัง – เครื่องเขียนและอุปกรณ์การเรียน เนื่องจากมีพระสงฆ์บางรูปที่ยังศึกษาเล่าเรียนอยู่ จึงทำเป็นต้องใช้สิ่งของเหล่านี้ – มีดโกน ควรเลือกมีดโกนที่มีคุณภาพ โกนได้สะอาดเกลี้ยงเกลา เพื่อความสะดวกและปลอดภัยของพระสงฆ์เวลาปลงผม – ผ้าไตรจีวร เนื่องจากผ้าไตรจีวรท

  การถวายสังฆทาน เครื่องสังฆทาน เป็นการถวายสิ่งของรวมทั้งสังฆภัณฑ์แก่พระภิกษุโดยไม่จำเพาะเจาะจงว่าเป็นรูปใด แม้ว่าในการถวายนั้นจะมีพระสงฆ์มารับประเคนเพียงรูปเดียว แต่หากจุดประสงค์ในการถวายทานมีจุดมุ่งหมายเพื่อถวายแด่พระภิกษุสงฆ์โดยรวมแล้วล่ะก็ถือว่าเป็น สังฆทาน ทั้งสิ้น ความเป็นมาในการถวายสังฆทาน การถวายสังฆทานมีที่มาตั้งแต่สมัยพุทธกาล โดยเริ่มจากพระนางมหาปชาบดีซึ่งมีศักดิ์เป็นพระน้านางและพระมารดาเลี้ยงของพระพุทธเจ้าได้นำผ้าใหม่ที่พระนางได้ทรงกรอด้ายและทอขึ้นมาเองเพื่อตั้งใจนำมาถวายพระพุทธเจ้า แต่พระพุทธองค์ทรงให้พระนางนำผ้านั้นถวายแด่หมู่สงฆ์เพื่อให้ได้อานิสงส์ที่มากกว่าถวายผ้าแด่พระพุทธองค์เพียงผู้เดียว พระนางทรงทำตามที่พระพุทธเจ้าได้ตรัสบอกไว้ ดังนั้นจึงเป็นที่ของการถวายสังฆทานของชาวพุทธเนื่องจากมีความเชื่อกันว่าได้บุญมากและได้อานิสงส์ที่มากกว่าการถวายทานแด่พระสงฆ์ที่จำเพาะเจาะจงเพียงรูปเดียว อานิสงส์ในการถวายสังฆทาน ชาวพุทธมีความเชื่อกันว่าการถวายสังฆทานได้บุญและได้อานิสงส์มาก ดังที่พระพุทธเจ้าได้ทรงตรัสว่าผลของสังฆทานจะส่งให้แก่ผู้ถวายไปทุกภพทุกชาติ ทำให้ไม่ต้องพบเจอกับความขัดสนยา

  ผ้าอาบน้ำฝน  ถึงแม้ว่าไม่ได้จัดอยู่ในชุดไตรจีวร แต่ก็หมายถึงเครื่องนุ่งห่มอันจำเป็นสำหรับพระภิกษุสงฆ์เช่นกัน การถวาย ผ้าอาบน้ำฝน ให้พระภิกษุนั้น ก้เพื่อให้ท่านได้ใช้สำหรับอาบน้ำในช่วงฤดูฝน ซึ่งจัดเป็นประเพณีที่สืบทอดกันมาเพียงปีละครั้งก่อนเข้าพรรษา คือ  ตั้งแต่วันแรม 1 ค่ำ เดือน 7 เป็นต้อนไปจนถึงวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8  โดยจะเลือกช่วงเวลาไหน วันใด ก้ได้ในช่วงเวลานี้ ซึ่งขนาดของผ้าอาบน้ำฝนนั้นกำหนดมาตราฐานไว้ว่า  จะต้องมีความยาวของผ้า 4 ศอก กับ 3 กระเบียด กว้างศอกคืบ 4 นิ้ว 1 กระเบียด กับ 2 อนุกระเบียด คิดตามประมาณของช่างไม้ จะยาวหรือกว้างหว่านั้นไม่ได้ จะเป็นโทษแก่พระภิกษุสงฆ์ พิธีการและขั้นตอนการถวาย ผ้าอาบน้ำฝน 1. เมื่อถึงวันกำหนดแล้ว พึงประชุมพร้อมกันตามสถานที่ที่ได้กำหนดไว้ จะเป็นพระอุโบสถ หรือศาลาการเปรียญ นำผ้าอาบน้ำฝน 1 ผู้นำและของถวายอย่างอื่นเป็นบริวาร เช่น ร่ม พุ่มเทียน ไม้ขีด สบู่ ยาสีฟัน กระดาษชำระ ฯลฯ 2. เมื่อพระสงฆ์ลงประชุมเรียบร้อยแล้ว ผู้เป็นหัวหน้ากล่าวคำถวาย 3. เมื่อกล่าวคำถวายเสร็จแล้ว เจ้าของผ้าประเคนผ้าแก่พระภิกษุผู้จับได้ฉลากของตนเป็นราย ๆ ต่อไป 4. เสร็จการประเมิ

การถวาย สังฆทาน  หมายถึงการ ถวายสิ่งของจตุปัจจัยวัตถุแก่หมู่พระสงฆ์ โดยไม่เลือกระบุถวายเฉพาะเจาะจงแก่พระสงฆ์รูปใดรูปหนึ่ง กล่าวคือ ถวายเข้าเป็นสิทธิกองกลางแก่คณะสงฆ์ภายในวัด เพื่อคณะสงฆ์จะจัดแบ่งปันแก่พระสงฆ์รูปใดรูปหนึ่งที่ต้องการ หรือเพียงแค่ถวายแก่พระสงฆ์รูปใดรูปหนึ่ง (โดย “ไม่เลือก” ว่าจำเพาะถวายรูปนั้นรูปนี้ เช่น เป็นพระผู้ทรงพรรษา พระรูปที่เรารู้จัก หรือพระรูปที่ตนศรัทธา) ที่เป็นตัวแทนแห่งสงฆ์ (ได้รับเผดียงสงฆ์) หรือถวายโดยมีเจตนาเพื่อบำรุงพระสงฆ์สามเณรโดยไม่เลือกผู้รับ ก็นับเป็นสังฆทานเช่นกัน มูลเหตุที่ทำให้พุทธศาสนิกชนนิยมทำบุญด้วยการถวายสังฆทาน มาจาก ทักขิณาวิภังคสูตร ในพระไตรปิฎก ซึ่งมีเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับสังฆทานว่า “ในสมัยที่พระพุทธเจ้ายังทรงพระชมน์อยู่  ครั้งนั้นทรงประทับอยู่ ณ วัดนิโครธาราม กรุงกบิลพัสดุ์ พระนางมหาปชาบดีโคตมี พระมาตุจฉาของพระพุทธเจ้า ได้เกิดศรัทธาแรงกล้า ทรงทอจีวรด้วยพระองค์เองเพื่อนำมาถวายแก่พระพุทธเจ้า แต่พระพุทธองค์ทรงได้ปฏิเสธที่จะรับถวายผ้าจีวรดังกล่าว โดยได้ตรัสให้พระนางมหาปชาบดีโคตมีนำผ้าดังกล่าวไปถวายแก่กองกลางคณะสงฆ์ เพราะทรงเห็นว่าการถวายผ้าเป