ชุดสังฆทานงานศพ ประกอบด้วยอะไรบ้าง ?

 

พิธีศพ หรือ งานศพ เป็นพิธีที่จัดขึ้นในโอกาสการเสียชีวิตของบุคคล ประเพณีเกี่ยวกับงานศพนั้นแตกต่างไปตามวัฒนธรรม ความเชื่อ และศาสนา ที่มีอิทธิพลต่อวัฒนธรรมในแต่ละท้องถิ่น งานศพไทยพิธีฌาปนกิจ พิธีงานศพไทยเมื่อถึงจุดสิ้นสุดของวัฏจักรในการใช้ชีวิตเป็นมนุษย์ เมื่อร่างกายของเราไร้ลมหายใจ เมื่อสังขารถึงคราวดับขันธ์ สิ่งสำคัญที่จะต้องเกิดขึ้นหลังจากนั้นก็คือ การทำพิธีศพ ซึ่งถือเป็นความเชื่อสืบต่อจากอดีตจนถึงปัจจุบัน ว่าเป็นหนทางในการส่งดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับไปสู่ภพภูมิที่ดี และเพื่อเป็นเครื่องย้ำเตือนจิตใจของผู้ที่ยังคงเวียนว่ายอยู่ในโลกปัจจุบัน ถึงความไม่เที่ยงแท้ของสังขาร ซึ่งอาจจะเป็นการช่วยส่งเสริมให้ผู้คนรอบข้างตระหนักถึงการสะสมบุญ โดยหมั่นสร้างความดีในขณะที่ยังมีชีวิต เพื่อที่ชาติภพต่อไปจะได้มีโอกาสเกิดมาเป็นมนุษย์อีก

การจัดงานศพ ต้องเตรียมอะไรบ้าง ?

ความตาย เป็นสิ่งที่ไม่มีใครหนีพ้นได้เลย จะต่างกันก็เพียงแต่จะช้าหรือจะเร็วเท่านั้นเอง ฉะนั้นแล้วตอนมีชีวิตอยู่เราก็ต้องใช้ชีวิตให้มีความสุข เพราะสักวันเราจะต้องถึงแก่ความตาย และหน้าที่เตรียมงานก็เป็นของลูก หลาน ญาติ พี่ น้องที่ต่อไป การดำเนินการเกี่ยวกับ พิธีศพ ตามลัทธิประเพณีนิยม เพื่อเป็นการให้เกียรติแก่ผู้ตายและเป็นการไว้อาลัยเป็นครั้งสุดท้ายให้กับผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว งานศพ เป็นงานที่เต็มไปด้วยความโศกเศร้าของเจ้าภาพ และญาติพี่น้อง ผู้ร่วมงานทุกท่านจึงอยู่ในความสำรวมในทุกพิธีการ ซึ่งในแต่ละพิธีการจะมีข้อปฏิบัติและสิ่งของที่ควรจัดเตรียมในงานศพ ดังนี้

พิธีรดน้ำศพ เริ่มต้นหลังจากนำศพใส่โลงเรียบร้อยแล้ว เป็นพิธีที่ทำเพื่อแสดงความเคารพต่อผู้ที่ล่วงลับ โดยเจ้าภาพมักจะเชิญคนสนิท ญาติ หรือคนที่รู้จักไปร่วมพิธีรดน้ำศพ โดยทำการเคารพศพ และเทน้ำอบที่ได้จัดเตรียมไว้ลงบนฝ่ามือ และอโหสิกรรมให้กับผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว

พิธีสวดอภิธรรม เป็นพิธีที่จัดขึ้นเพื่ออุทิศบุญส่วนกุศล และระลึกถึงคุณความดีของผู้ที่ล่วงลับ ด้วยการนิมนต์พระ จำนวน 4 รูป เพื่อมาสวดบทอภิธรรมที่มีความหมายเกี่ยวกับสัจธรรมของชีวิต ซึ่งโดยปกติแล้วในงานสวดอภิธรรมมักจะนิยมสวด 1 คืน 3 คืน 5 คืน และ 7 คืน

ในส่วนนี้เองเจ้าภาพต้องมีการจัดเตรียม “สังฆทานงานศพ” หรือเครื่องไทยธรรม และสบง จำนวน 4 ชุด เพื่อถวายพระสวดอภิธรรม และบังสุกุลให้กับผู้เสียชีวิตในแต่ละคืน พร้อมปัจจัยถวายพระ 4 รูป ตามแต่กำลังศรัทธา

หลังเสร็จพิธีงานสวดอภิธรรมในแต่ละคืน ในรุ่งเช้าเจ้าภาพหรือญาติจะช่วยกันหามโลงศพเพื่อไว้อาลัยแก่ผู้ที่ล่วงลับ โดยการวนซ้ายของเมรุจำนวน 3 รอบ เปรียบเสมือนการเวียน

นอกจากนี้ สังฆทานที่ต้องเตรียมแล้วนั้น ยังมีสิ่งของอย่างอื่นที่ต้องเตรียมอีก ดังนี้

• โลงศพ
• อุปกรณ์ หมอน-ผ้าขาว-สายสินธุ์-กระดาษกาว-ตะปู-กระถางธูป-ตะเกียบ
• ผ้าคลุมศพ
• เหรียญโปรยซื้อทาง
• ชุดรดน้ำศพ มาลัยข้อมูล+มะลิกุหลาบ+น้ำอบไทย
• อาหารและเครื่องดื่มเลี้ยงแขก
• อาหารไหว้ศพ เช้า-เย็น
• อาหารเลี้ยงเพลพระ
• ผ้าไตรเต็มเครื่องไทยธรรม 1 ชุด (สำหรับกัณฑ์เทศน์)
• ดอกไม้จันทน์และช่อเชิญ
• ผ้าสบง
• เครื่องไทยธรรม/สังฆทาน ดอกไม้ถวายพระ ซึ่งสังฆทานนั้นก็เป็นชุดสังฆทานที่บรรจุสิ่งของที่พระภิกษุสามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ได้เหมือนสังฆทานอื่นๆ โดยสิ่งของที่นำไปถวายนั้นต้องเป็นสินค้าที่มีคุณภาพ ได้มาตรฐานนั่นเอง

ในช่วงชีวิตคนเรา มีความผูกพันกับพิธีศพอยู่หลายครั้ง เมื่อชีวิตเดินทางมาถึงช่วงที่คนรอบข้างกลายเป็นใบไม้ที่ร่วงโรย เมื่อชีวิตเริ่มเติบโตและได้เห็นการล้มหายตายจากของคนที่เรารัก เมื่อนั้นก็จะเกิดความเข้าใจในสัจธรรมต่างๆ มากขึ้น มีเกิด ก็ต้องมีแก่ เมื่อมีแก่ ก็ต้องมีเจ็บและตายเป็นธรรมดาของสังขาร เป็นสิ่งที่ไม่ว่าใครก็ล้วนแล้วแต่จะต้องเผชิญหน้า และเมื่อถึงวาระที่เราต้องเผชิญ สิ่งที่เราจะได้รับจากการใช้ชีวิตเป็นมนุษย์ก็คือ การจัดพิธีศพเพื่อระลึกถึงเป็นครั้งสุดท้าย

ทั้งนี้จึงอยากให้ทุกท่านได้ทำความเข้าใจมากขึ้นเกี่ยวกับพิธีฌาปนกิจ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการทำพิธีศพ โดยสืบทอดกันมายาวนาน ถือเป็นช่วงเวลาสำคัญสุดท้ายก่อนร่างกายของผู้ล่วงลับจะสูญสลายไปสู่ภพภูมิใหม่